Δημητρία Δερτιλή - PHILOSOPHY - Ludwig Wittgenstein (τμήμα Γ6 - Φεβρουάριος 2017)
Διαθεματική δράση (1 διδακτική ώρα) σε συνεργασία με τη φιλόλογο κ. Κ. Τσιώρου, κατά την οποία,
στα πλαίσια του ζητήματος της γλώσσας οι μαθητές του Γ6 παρακολούθησαν προβολή, σε μορφή κινούμενων
σχεδίων, της ζωής και των βασικών εννοιών του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν. Στόχος της προβολής είναι
η αναγνώριση της περιπλοκότητας της γλώσσας και της επικοινωνίας. Το βίντεο ανήκει στην ιστοσελίδα
"Η Σχολή της Ζωής" (The School of Life), ενός ιστότοπου που προσπαθεί να απαντήσει βασικά ζητήματα της
ζωής στα πλαίσια της ανάπτυξης της συναισθηματικής νοημοσύνης και της κριτικής αντίληψης.
Η προβολή, αφού κάνει μία σύντομη αναφορά στη ζωή και στην ιδιοσυγκρασία του φιλοσόφου,
παρουσιάζει την εμμονή του με τις δυσκολίες της γλώσσας, την υποκειμενικότητα της έκφρασης
και τις επακόλουθες παρεξηγήσεις στην επικοινωνία της σκέψης. Προτείνει ότι το πρόβλημα
παρουσιάζεται επειδή οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γεγονότα με βάση τις ψυχικές αναπαραστάσεις
και τις σκέψεις τους. Με άλλα λόγια ανταλλάσσουν εικόνες όταν επικοινωνούν. Στηρίζει την
επικοινωνία της γλώσσας σε ένα σύνολο (άτυπων) κανόνων που θυμίζουν κανόνες ενός παιχνιδιού
που εξυπηρετούν συγκεκριμένες εφαρμογές στη χρήση της γλώσσας.
Χρησιμοποιήθηκε το συγκεκριμένο βίντεο, επειδή διαθέτει αποτελεσματικό υλικό με τη μορφή
κινούμενων σχεδίων και ισχυρών γραφικών. Ακόμη, παρουσιάζει σύνθετες έννοιες σε απλή γλώσσα,
στοιχεία που ενισχύουν την περιέργειά των μαθητών και την επιθυμία τους να ακούσουν και να μάθουν.
Στόχος του μαθήματος ήταν η ανάπτυξη δεξιοτήτων (ακρόαση αλλά και ανάγνωση μέσω αγγλικών
υπότιτλων) πριν από την ανάπτυξη παραγωγικών δεξιοτήτων (ομιλία στην αγγλική γλώσσα) καθώς
και ιστορικές και γλωσσικές πληροφορίες για τη χρήση της γλώσσας. Παράλληλα με την προβολή
εξηγούσα το λεξιλόγιο και τις σύνθετες έννοιες ανά τακτά διαστήματα.
Η χρήση οπτικοακουστικού υλικού διέυρυνε με πιο άμεσο τρόπο τις παραστάσεις των μαθητών και, επομένως, τη νοηματική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη, συμπληρώνοντας έτσι τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής της γνώσης. Αν και το θέμα ήταν περίπλοκο, έχει αποδειχθεί ότι βοηθά τον μαθητή να μην αξιολογεί μόνο το αυτονόητο και το οικείο αλλά να συνθέτει δεδομένα και να εξάγει συμπεράσματα. Για το λόγο αυτό κρίνεται σκόπιμη η έκθεση σε μαθήματα που οδηγούν στην κριτική σκέψη.
Στο τέλος η εφαρμογή αυτής της διδακτικής προσέγγισης και της θεματικής υπήρξε αφετηρία προβληματισμού και συζήτησης. Στη συνέχεια η κ. Τσιώρου ανέπτυξε σημαντικές πτυχές της ζωής του φιλοσόφου και των θεωριών του στην ελληνική γλώσσα και παρέδωσε φύλλα εργασίας για το επόμενο μάθημα.
|
Θέμα
|
Ο Ludwig Wittgenstein και η φιλοσοφία της γλώσσας
|
|
Περίοδος
διεξαγωγής
|
Φεβρουάριος
2017
|
|
Ώρες
διδασκαλίες
|
2
|
|
Τμήμα/τα
|
Γ6
|
|
Εμπλεκόμενα
γνωστικά αντικείμενα
|
Νεοελληνική
Γλώσσα, Αγγλικά
|
|
Διδάσκοντες
καθηγητές
|
Δερτιλή Δ.,
Τσιώρου Κ.
|
|
Περίληψη
(μέχρι 200 λέξεις)
|
Στο πλαίσιο του μαθήματος
της Νεοελληνικής Γλώσσας, οι μαθητές του Γ6 παρακολούθησαν προβολή, σε μορφή κινούμενων σχεδίων, της ζωής και των βασικών
εννοιών της φιλοσοφίας του Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν. Στόχος της
προβολής είναι η αναγνώριση της περιπλοκότητας της γλώσσας και της
επικοινωνίας. Το βίντεο ανήκει στην ιστοσελίδα "Η Σχολή της
Ζωής" (The School of Life),
ενός ιστότοπου που προσπαθεί να απαντήσει βασικά ζητήματα της ζωής στο
πλαίσιο της ανάπτυξης της συναισθηματικής νοημοσύνης και της κριτικής
αντίληψης. Η προβολή, αφού κάνει μία σύντομη αναφορά στη ζωή και στην
ιδιοσυγκρασία του φιλοσόφου,
παρουσιάζει την εμμονή του με τις δυσκολίες της γλώσσας, την
υποκειμενικότητα της έκφρασης και τις επακόλουθες παρεξηγήσεις στην
επικοινωνία της σκέψης.
Παράλληλα με την προβολή του βίντεο,
διευκρινίζονταν και σχολιάζονταν βασικοί όροι και δύσκολο λεξιλόγιο και, στο
τέλος της προβολής, οι μαθητές συζήτησαν το περιεχόμενο όσων είχαν
παρακολουθήσει (στα αγγλικά).
Το συγκεκριμένο βίντεο και η συζήτηση
αποτέλεσαν αφετηρία ευρύτερου προβληματισμού σε σύνδεση με όσα αναλύονται στο
μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και μάλιστα στη θεματική: Γλώσσα-Πολιτισμός.
Σύμφωνα με σχετικό φύλλο εργασίας που αξιοποιήθηκε, σχολιάστηκε και
διευκρινίστηκε η έννοια και η σημασία της φιλοσοφίας, καθώς και η σύνδεση της
φιλοσοφίας με τη γλώσσα, αντικείμενο έρευνας του Βίτγκενσταϊν. Ολοκλήρωση του
μαθήματος αποτέλεσε η ανταλλαγή απόψεων πάνω σε συγκεκριμένες φράσεις του
φιλοσόφου και η σχετική παραγωγή γραπτού λόγου (στα ελληνικά).
|
|
Αξιολόγηση
(μέχρι 100 λέξεις)
|
Χρησιμοποιήθηκε οπτικοακουστικό υλικό
που διευρύνει με άμεσο τρόπο τον κύκλο των παραστάσεων των μαθητών και,
επομένως, τη νοητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη, συμπληρώνοντας
έτσι τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής της γνώσης.
Αν και το θέμα ήταν περίπλοκο, οι
μαθητές βοηθήθηκαν να μην αξιολογούν μόνο το αυτονόητο και το οικείο, αλλά να
συνθέτουν δεδομένα και να συνάγουν συμπεράσματα, καλλιεργώντας έτσι κριτική
σκέψη.
Ιδιαίτερα επιτυχημένη υπήρξε και η
πραγματοποίηση της τελικής εργασίας στη Νεοελληνική Γλώσσα, δηλαδή η παραγωγή
γραπτού λόγου με θέμα συγκεκριμένες φράσεις του Βίτγκενσταϊν: οι μαθητές, από ένα σύνολο φράσεων,
επέλεξαν τη φράση που ήθελαν να αποτελέσει το θέμα του κειμένου τους και την
ανέπτυξαν με όποια μέθοδο θεώρησαν προσφορότερη (αιτιολόγηση, παραδείγματα,
αναλογία κ.λπ.), αναπτύσσοντας με πειστικό τρόπο ενδιαφέρουσες απόψεις και
κάνοντας μη αναμενόμενες προεκτάσεις.
|